EN DE SCHOOL MOET HET GOEDE VOORBEELD GEVEN.......NOT

Websites van scholen staan vol met illegaal auteursrechtelijk beschermde content en hoeveel illegaal gekopieerd studiemateriaal moet een kind wel niet dagelijks meesjouwen? Ik hoop dat het verandert. Foto Peter-Vincent Schuld

De relatie tussen mij en scholen is nooit zo heel erg innig geweest.
Op een paar leerkrachten na die ik werkelijk subliem vond, had de rest voor mij al snel afgedaan.

Het begon al op de lagere school. In conflict met een leraar die "tomatensoep" afkeurde en van mening was dat het "tomatesoep was".  Mijn lagere schooltijd stamt nog uit de tijd dat de Neanderthalers de overhand hadden (de jaren 70), en volgens het groene boekje van destijds had de knakker gelijk.

Daarna trad de taalkundige verlichting in en werd de standaard van de Hollandse misplaatste zuinigheid waarin tomatensoep geacht werd van slechts 1 tomaat gemaakt te worden ingeruild voor de wat meer wereldse versie zijnde de "tomatensoep".  Vanaf dat moment begon het al. Ik zag mijn tijd op school destijds en ongelukkigerwijs als een volstrekt zinloze tijdbesteding, en huiswerk, tja, ik heb thuis wel wat anders te doen.  Andere jeugdigen van mijn leeftijd waren geïnteresseerd in voetbal, en andere vormen van sport waar men met meerdere idioten tegelijkertijd achter een voorwerp wensten aan te lopen om het vervolgens in een of andere goal, mand of over een net te smijten. Nee ik zat liever thuis allerlei boeken te lezen over dingen waarop school nooit aandacht besteed werd.

Maar wat er in het lager onderwijs en het middelbaar en voortgezet over het algemeen voor de klas staat
kun je amper of geen academische discussie mee voeren. Overtuigd van hun eigen absolute leerkrachten-gelijk dat niet zelden op drijfzand danwel fecaliën gebaseerd is, kramen ze niet zelden de grootst mogelijke onzin uit. Ik zal het nooit vergeten dat ik een klus kreeg om foto's te leveren voor een schoolboek. Wat denk je ? Het stikte van de fouten. De schrijvers, oorspronkelijk leerkrachten, waren voornemend kinderen zaken bij te brengen die feitelijk gewoon onjuist waren. Wat doe je dan als fotojournalist die gewend is om op feiten af te gaan?  Inderdaad corrigeren.

De gemiddelde leerkracht in het voorgezet onderwijs weet niet eens het verschild tussen de Europese Raad en de Raad van Europa, of tussen  het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg en het Europese Hof van Justitie in Luxemburg, laat staan dat ze weten dat Kleinwalsertal een stukje Oostenrijk is dat in Duitsland ligt, tegen de Oostenrijkse grens en dat je alleen via Duits grondgebied kunt bereiken. Ja het is goed gesteld met de algemene ontwikkeling van de dames en heren leerkrachten op school.....NOT!

Ik merkte dit ook al toen ik begon te fotograferen voor het Vlaamse tijdschrift Klasse. Dat werd uitgegeven door het departement Onderwijs van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.
De hoofdredacteur was net zo'n betweter als de rest van de onderwijskolonie die ik moest bezoeken om er te fotograferen. Scholen hebben voor mij iets als als een huis van bewaring voor jeugddelinquenten. Het is dus niet verwonderlijk dat de relatie tussen mij en dit tijdschrift als snel gedaan was. Ik had er geen zin in.

Toen bemerkte ik dat de "lieve" dames en heren van mij zo'n 63 foto's van mij gezellig ongevraagd voor het internet gebruikt hadden. Tja, het was genoeg voor me en ben naar de Belgische auteursrechtenmaatschappij SOFAM gestapt, zeg maar de Belgische Buma voor de visuele kunsten.
Er werd een substantiële schikking bereikt, waarmee ik bijzonder in mijn  nopjes was.
Het eerste grote precedent wat gecreëerd.
Internet stond nog in de kinderschoenen en verbinding maken met het internet ging nog steeds met een aftandse telefoonverbinding. Ik wist toen nog niet wat er allemaal ging gebeuren.

Enfin, ik moest weer een de eerste zijn om het onrechtmatig gedrag aan te vallen. Onder de dreiging van een rechtszaak werd er geschikt zoals ik al zei. We spreken over het einde van de negentiger jaren van de vorige eeuw.  Maar ik was nog niet klaar met Klasse. Men wilde ook nog een paar verrichte opdrachten niet betalen. Ook best.  Ik legde de zaak in handen van Mr. Dirk Noels van advocatenkantoor Kegels en Co. het Ministerie werd gedagvaard en het was aftikken geblazen voor het Ministerie. Kijk dat was pas "Klasse". De arrogantie die de redactie pleegde te vertonen kende geen grenzen. Maar die was na het vonnis snel gedaan. Dan waren er nog de scholen die meenden dat ik maar gratis foto's moest afstaan als ik er foto's kwam maken. Dus niet. Ik laat me niet onder druk zetten.

Het duurde niet lang alvorens ik opnieuw te maken kreeg met ellendelingen in het onderwijs. Ik kreeg het verzoek van een Nederlands onderwijsblad om een redactievergadering bij te wonen. Men vertikte om mijn kosten te betalen, dus ik vertikte het nog langer om voor dit blad te werken.
Simpel als dat. Veel fotografen verkeren in de positie dat ze zich maar laten doen door redacties, tja, sorry, ik zit wat anders in elkaar.

Jaren  gingen voorbij en ik zat volop in de handhaving van mijn en andermans auteursrechten.
Het leek er op een gegeven moment wel op dat het onderwijs in het algemeen bij mij een abonnement had op aanvaringen. Mijn stiefdochter was schoolgaand en had het ook te verduren met leerkrachten die gewoon niet deugden. Ik bespaar u de details maar liegen, liegen...... je houdt het niet voor mogelijk. Hoe vaak ik wel niet naar scholen ben gestapt en de leerkracht of directeur onderwierp aan een kruisverhoor waarbij ze zelf niet meer uit hun eigen leugens kwamen zijn niet op 1 hand te tellen.
In Sesimbra Portugal, ben ik ooit na een akkefietje naar school gestapt met de vraag:
"Op welke wijze wil je ondervraagd worden, de Europese wijze of op de Israelische wijze?".
Op het openstaande computerscherm in het lokaal waar we verbleven stond het tegendeel vermeld van wat ze verklaarden, maar ze dachten dat ik geen Portugees kon lezen, tja foutje. De terugtredend directeur had het bont gemaakt en de aantredend directeur, een hele aardige kerel, echt toegewijd en dat meen ik keek toe hoe ik de man verbaal in de hoek dreef, gevolgd door op een bassende wijze "Mentiroso" toe toevoegen, Portugees voor leugenaar. Na 30 minuten de man achtereenvolgens
te hebben onderworpen aan een verhoor waar ze op Guantano Bay nog wat van kunnen leren, dit alles onder het instemmend oog van de aantredend directeur, brak de terugtredend directeur. Het had niet veel gescheeld of ik had de man even naar het politiebureau gebracht, euhh gesleept.

Dit "mentiroso"-gehalte ben ik ook talloze keren tegen gekomen toen ik zelf begon auteursrechten begon te handhaven.  U moet weten dat leerkrachten het goede voorbeeld moeten geven..... Hoeveel leerkrachten en scholen in al die jaren wel niet heb aangepakt, u heeft een fiks stel handen nodig om het aantal keren te tellen.  Illegaal reproduceren, illegaal foto's publiceren, onrechtmatig onder druk studenten hun auteursrechten laten afstaan op hun creative werken. Wat een integriteit...... Her en der rechtszaken voor fotografen die ik hielp,  her en der schikkingen. Maar de verweren .... na het lezen van argumenten waar je broek spontaan, zelfs als niet-naturist van afzakt restte er alleen nog een kots-moment   Nu mijn eigen lagere- en middelbare schooltijd nu niet de fijnste periode was waaraan ik terug denk, waren scholen bij mij "preferent" geworden, als ik ook maar de kans kreeg om een school aan te pakken, pakte ik de kans met beide handen aan.

De laatste zaak was tegen een middelbare school waar ik zelf onderwijs had gevolgd. Ik moet u zeggen dat de kwaliteit van onderwijs aldaar redelijk ondermaats was. Ik kreeg de directrice aan de lijn. Een hautain geval, met een misplaatste air van heb ik jou daar. Madam vond dat de fotografen die voor de krant daar kwamen fotograferen maar verplicht afstand moesten doen van hun rechten. Te zot voor woorden. Ik zei haar dat dit volstrekt onredelijk was waarop mevrouw, die dacht enige kennis in huis te hebben, tegen mij een lading onzin begon af te steken, dat zo verdomd komisch was dat ik mijn lachen maar met moeite kon inhouden. Het mens irriteerde me dermate dat ik het niet kon laten om mee te delen dat ik daar ooit leerling was geweest en dat mijn kennis en kunde zeker niet was voortgekomen uit het onderwijs dat ik daar had genoten. Achteraf denk ik weer van "Peter, dit had je niet moeten doen", maar het voelde wel lekker.

Maar nogmaals ik zal het in de praktijk we slecht getroffen hebben met de leerkrachten die tijdens en na mijn schooltijd op mijn pas kwamen, er moeten toch ook hele fijne en lieve mensen tussen zitten ?

Het is me intussen wel gebleken dat ze het niet leuk vinden als docenten stellingen innemen die inhoudelijk binnen de 5 seconden omwille van (juridische) realiteiten direct gesloopt worden.
Ik kan me natuurlijk inbeelden dat enkele lieden dan gaat twijfelen over de rechtvaardiging van hun existentie. Maar......da's niet mijn probleem. Ik sta altijd open voor discussies maar ik ga tegen de kleur blauw echt geen rood zeggen omdat een leerkracht zo graag gelijk wil hebben.

Kortom hoeveel auteursrechtzaken ik wel niet tegen onderwijsinstellingen heb gevoerd, ze zijn ontelbaar en men leek het niet te leren. Eindelijk stond er ergens een verlichte geest op
die de website in het leven riep " www.auteursrechtenonderwijs.nl " waarvan ik hoop dat deze veel gelezen wordt.

Ook in de universitaire wereld kan er nog veel verbeterd worden, maar daar helpt het over het algemeen als je een inhoudelijk debat aangaat en je probeert de mensen ervan te overtuigen dat een andere aanpak eerlijker en beter is. Ook werken van wetenschap zijn auteursrechtelijk beschermd.

Ja, er valt nog een hoop te verbeteren, en graag in samenwerking met mensen die van goede wil zijn en niet met eigenwijze gehaktballen die het gewoon vertikken om even kennis te nemen van wet en jurisprudentie.


Tekst: Copyright Peter-Vincent Schuld