zondag 2 juni 2013

KAZACHSTAN...... LAND VAN BORAT, BLOEDMOOIE AGENTES EN EEN HOOP GEZEVER OVER INTELLECTUELE EIGENDOMSRECHTEN.


Kazachstan, is een republiek, voorheen deel uitmakend van de Soviet Unie, thans een zelfstandig en zeer olierijk land in Centraal-Azie. Het is het land waar  de Britse acteur Sacha Baron Cohen zijn inspiratie aan ontleende voor de hilarische film "Borat" waarmee ik werkelijk het bescheurd heb van het lachen Het lot bracht mij ook enkele malen in dit land. Dat ik trouwens tijdens mij reizen niet ergens maanden of jarenlang ben weggestoken in een goelag of werkkamp mag een wonder heten.

Nee, ik doe niks verkeerd, echt niet, alleen tja de opportuniteit doet me nogal eens geintjes uithalen.
In landen waarin je de taal, de wet en de contacten niet machtig ben moet je uitkijken.

Dat gold overigens niet in Kazachstan, ik was de taal en de wet weliswaar niet machtig, maar contacten had ik wel. Ik herinner me ooit nog eens een geintje op het vliegveld van Almaty (het vroegere Alma Ata). Ik maakte een tussenlanding met een regeringsvlucht en ik was moe zo als een hond.
Ik was nog bijna met apparatuur en al,  bij nacht op de ijskoude, met ijs bekleedde tarmac van het vliegveld op mijn bek gegaan, dus ik kon wel wat gebruiken om te drinken. Gewoon koffie dus. De barman in de VIP-lounge (tja je reist mee met een regeringsvlucht of je reist niet mee met een regeringsvlucht, die door de weeks op het Ministerie van Buitenlandse zaken werkte, voorzag me in mijn wens zijnde een stevige bak koffie en nog belangrijker, ik kon rustig mijn sigaretje roken zonder
dat anti-rook gezeik.  Het vliegtuig werd bijgetankt en ik kocht nog snel even een paar flessen lokale wodka, waarvan ik zeker wist dat ik er iemand ooit een plezier meer ging doen.

Landen in Centraal-Azie trekken me op een of  andere manier. Het is over het algemeen een wetteloze bende waarin enige mate van structuur wordt gebracht die mij soms even doet denken aan een andere film van Sacha Baron Cohen, "The Dictator".  Het grappige is dat ik nooit last heb gehad in die landen.
Als het nodig was dan werd ik vergezeld door een paar kleerkasten die cum laude waren geslaagd op de   sportschool. Ik ben groot, fors en sterk, maar die Centraal-Aziaten, daar moet ik mijn meerderen toch in erkennen.

Ook qua intellectueel eigendon zijn deze landen, laat ik her voorzichtig zeggen, niet echt voortvarend, maar onder het gewicht van de internationale verdragen wordt wetgeving in tempo aangepast om ze in de praktijk redelijk willekeurig toe te passen. Het is evenwel niet zo dat de president bij inbreuken tegen het intellectuele eigendomsrecht, zoals "Dictator"  Sacha Baron Cohen even een paar keer een beweging kan maken van links naar rechts ter hoogte van zijn keel en dat de betrokkenen dan vervolgens ergens verdwijnen in het ontoegankelijke steppen gebied , tenzij je misschien een foto van de hand van president gebruikt op je website  waarop zijn vrouw te zien is die naakt in bad zit. Voor dit soort uitzonderlijke gevallen kan ik niet in staan.

Toch is de ferme "rule of law" met betrekking tot het internet mijn niet helemaal onwelgevallig.
Het zogenaamde 3 clicks beleid te weten
1)  notificatie van de rechthebbende
2) waarschuwing van de rechthebbende
3) strafzaak tegen de inbreukpleger

is voor landen gelijk Kazachstan geen verkeerde optie. Sterker, in dit soort landen is een stevige "rule of law" nodig.

Het voorstel kwam af van de voorzitter van de  voorzitter van de Kazachstaanse Associatie van Juridische Entiteiten en Internet. Enfin, internerend Kazachstan stond op zijn kop maar dat mocht niet baten, de wet werd aangenomen en er werd een einde gesteld aan het onbeperkt jatten en kapen op het internet. De Kazachstaanse poot van het persbureau Interfax liet weten in zijn nopjes te zijn met de wet, want die zag dat haar content overal verdween zonder dat ze er een cent voor zagen en nogmaals nieuwsgaring kost geld. Boze tongen beweren dat de regering de wet erg goed uitkomt om
portaalsites die hen onwelgevallig zijn het zwijgen op te leggen.

Dat Kazachstan de wetteloosheid oorbij is qua het intellectuele eigendom blijkt wel uit het feit dat het internationale advocatenkantoor Baker & Mckenzie haar deuren heeft geopend in Almaty.onder andere.

Maar de maatregelen die ongeveer een jaar geleden ingingen waren ook wel nodig.

Vkontakte.ru , het Russische sociale netwerk met de grootste database illegale films, songs,
welke ter gratis downloading ter beschikking zijn was ook in Kazachstan oproepbaar.
Een ieder, buitenlander, Kazach of wie dan ook stelt zich bloot aan vervolging.

 Het betekent nu dat bijvoorbeeld de auteursrechten van Europese producties in Kazachstan nu ook meer bescherming genieten.  Overigens een Kazach wiens rechten in Europa geschonden zijn heeft evenveel recht op juridische mogelijkheden dan ieder ander. De wereld wordt kleiner en de mogelijkheid om overal ongestraft mee weg te komen, ook op het internet wordt beperkter.

Ik denk terug aan die andere avond dat ik zowat tegen middernacht opnieuw landde in Almaty.
Mij de videoclip herinnerende van Elton John over zijn Nikita (in het echt een jongensnaam), waarbij een bloedmooie grenswachte de overgang tussen het inmiddels in elkaar opgegane Oost en West Duitsland bewaakte..... Bij aankomst helemaal geen controle, ik kon meenemen en invoeren wat ik wou,  namaakgoederen, wapens, niet dat er geen grenspolitie op het vliegveld aanwezig was. Het tegendeel is waar. Maar een alleraardigste grenspolitieagente met wie ik een beetje
aan het flirten was poseerde ietwat verlegen voor de foto terwijl ik in scène gezet mijn paspoort liet checken ( tja dan kent ze mijn naam tenminste zonder dit in het Russisch / Kazachstaans te moeten uitleggen.

Een glimlach en een wederzijdse "Spacibe" was genoeg. Goed (en jammer tegelijkertijd) dat ik maar even op het vliegveld was en het vliegtuig te snel was volgetankt. In de wetenschap dat wanneer ik als privé-persoon en niet in een diplomatieke delegatie vanwege dit akkefietje in de cel was beland, wetende dat als ik in Almaty was gebleven het wegens wederzijdse chemie totaal uit de hand gelopen was, heb ik het land weer tijdig verlaten. Maar eens zal ik weerkeren, en ditmaal op de autoriteiten bij te staan in de strijd tegen de inbreuken op het intellectuele eigendom.
Vliegveld van Almaty, het was voor de foto, maar hoe moet je anders een bloedmooie Kazachstaanse grenspolitieagente  uitleggen hoe je heet. Foto: Peter-Vincent Schuld

1 opmerking: